گذر سياره تير

در روز چهارشنبه 18 نوامبر برابر با 27 آبان ماه 1385 سياره ي تير(عطارد) مستقيما از جلوي خورشيد رد خواهد شد. اين ترانزيت كه در حدود 5 ساعت به طول خواهد انجاميد، در امريكا، هاوايي، استراليا و سراسر حواشي اقيانوس آرام به خوبي ديده خواهد شد.

اين گذرهرچند در ايران قابل رويت نيست اما به بهانه اين عبوربد نيست كمي با اين سياره اسرار آميز آشنا شويد .

در طول اين ترانزيت، تير كه همانند لكه اي سياه از جلوي خورشيد به آرامي رد خواهد شد و در حقيقت قسمت بسيار كوچكي از خورشيد پوشيده خواهد شد. بنابراين خورشيد بيش هر موقعي براي چشم غيرمسلح خطرناك خواهد بود.امابايك فيلتر مناسب و كمي ابتكار اين ترانزيت تجربه ي جالبي خواهد بود.

راه هاي بي خطر زيادي براي ديدن خورشيد وجود دارد. مثلا توسط شيشه هاي مخصوص رصدكسوف ،فيلتر مايلار و يا به وسيله ي نگاه غير مستقيم(بر روي صفحه خورشيدي). در اين مواقع هيچ چيز نمي تواند به يك تلسكوپ مجهز به فيلتر H-alpha صدمه بزند. اين فيلتر ها كه براي شعله هاي قرمز ناشي از هيدروژن خورشيد تهيه شده اند، خورشيد را همانند يك جهنم جوشان نشان مي دهند كه از الياف مغناطيسي گذشته و شامل لكه هاي خورشيدي نيز مي باشد. منظره ي اين گذر با اين مشخصات ممكن است بسيار باشكوه باشد.

 

اين چيزي است كه هنگام رصد ترانزيت مي توان به آن فكر كرد: عطارد بسيار اسرار آميز و مرموز است. بيشتر از نصف سياره براي ما نا شناخته مانده است. هنگامي كه مارينر 10 بر فراز آن پرواز مي كرد تنها توانست از 45% سطح برخورد هاي شهابسنگي عكسبرداري كند. چه چيزي در سوي ديگر قرار دارد؟ برخورد هاي بيشتر؟ يا چيزي غير قابل تصور؟ شما مي توانيد هر طور كه مي خواهيد قكر كنيد چون كه كاوشگر ناسا تا سال 2011 وارد مدار نمي شود .

از ديگر عجايب عطارد ماده ي اسرار آميز آن در قطبهايش است. رادار هاي زميني انعكاس هايي قوي از گودال هاي واقع در قطبهاي آن دريافت كردند. يك توضيح مطلوب مي تواند آب باشد.درحالي كه روزها دماي سطح عطارد به 400 درجه ي سليسيوس مي رسد در عمق اين گودال ها دما همچنان 200-  سيليسيوس مي ماند. اگر يكي از شهابسنگهاي حاوي يخ در يكي از اين گودال فرود بيايد يا باعث ايجاد يكي از اين گودال ها شود، يخ هاي اين شهابسنگها ممكن است بر اثر فشار بخار شده و دوباره يخ ببندد و در همانجا بماند. همانند انسانهاي مشكوك بايد گفت كه به هر حال اين يك تئوري است و يكي از كاوشگر ها اين را چك خواهد كرد.

معماي ديگر، چين و چروكهاي سياره تير است. همانند چين و چروك هاي روي يك كشمش، به نظر مي رسد كه اين بريدگي ها نشانه اي از يك انقباض است. اين سياره به نظر مي رسد كه در حال كشيده شدن به طرف داخل است كه علت آن مي تواند سرد شدن هسته ي آهني و انقباض آن باشد. براي چك كردن اين موضوع كاوشگر بايد از ميدان مغناطيسي اين سياره كه از هسته ي آن حاصل مي شود نقشه برداري كند. اگر هسته در حال فرو ريختن باشد بايد تاثيراتي روي مغناطيس سياره داشته باشد. كاوشگر بايد همچنين در طرف ديگر اين سياره به دنبال اين بريدگي ها بگردد تا معلوم شود كه آيا اين پديده مربوط به كل سطح سياره مي شود يا خير.

جواب اين سوالها سالها بعد پيدا خواهد شد. در حالي كه ما مي توانيم فقط نظاره گر باشيم و هشتم نوامبر روز خوبي براي اين كار است.

منبع:سایت انجمن نجوم آماتوری ایران